Promujemy Goleniów
Goleniów –miasto w woj. zachodniopomorskim położone na skraju Puszczy Goleniowskiej. Przez miasto przepływają: jedna z najdłuższych rzek Pomorza Zachodniego Ina oraz wpadające do niej: Wiśniówka oraz Struga Goleniowska. Odległość do Morza Bałtyckiego w linii prostej wynosi ok. 50 km, leży u skraju Zalewu Szczecińskiego i Zatoki Pomorskiej w odległości 35 km od Szczecina. Liczy sobie 22 553 mieszkańców, a jego powierzchnia wynosi 11,78 km2.
Rys historii:
Pierwsze osadnictwo nastało w epoce kamienia i zapoczątkowało rozwój ceramiki wstęgowej. Nazwa Golinog (Goleniów) została po raz pierwszy wymieniona w roku 1220. Osada już w tamtym okresie była bardzo ważnym punktem handlowym na szlaku wodnym i lądowym dzięki rzece Inie, która dostarczała książętom szczecińskim m.in. smołę i pożywienie. Dzięki czemu osada w 1268 r. przekształciła się w miasto na prawach magdeburskich przez księcia Barnima I i uzyskała przywileje tj: możliwość żeglugi bez ograniczeń, zwolnienia celne oraz obszary gruntów ornych i lasów rozciągających się aż do ujścia Odry, własny samorząd.
W 1314 Goleniów uzyskał lubeckie prawa miejskie, a już w 1368 r. został przyłączony do Hanzy. Miasto miało udziały w handlu na Morzu Bałtyckim, dlatego też popadało w liczne konflikty ze Szczecinem i Stargardem. Szczecin dążył do zmonopolizowania żeglugi na Odrze, a Stargard chciał być stolicą powiatu. W średniowieczu nastał szybki rozwój miasta w handlu i rzemiośle. Zaczęto stawiać budowle, kościoły, baszty, mury obronne, bramy z kamienia i cegły czerwonej, które częściowo się zachowały. Miasto otoczone było murami miejskimi, basztami i 4 bramami: Wolińska (stoi do dziś), Młyńska, Szczecińska i Stargardzka.
W 1386 roku miasto uzyskało przywilej bicia własnej monety- białego grosza goleniowskiego. W XV wieku wybudowano Dom Żeglarza i kościół św. Katarzyny.
Rozwijał się port rzeczny, wybudowano przystań w Inoujściu, a rozwój rzemiosła zapoczątkowało rozbudowę cechów.
W 1529 r. w mieście wybuchł pożar i nastały epidemie, następnie wojna 30-letnia doprowadziła do upadku Goleniowa, w tym żeglugi i rzemiosła. Pokój westfalski w 1648 r. spowodował, że Goleniów przejęli Szwedzi za 50 tys talarów Brandenburgii. Następnie na mocy traktatu sztokholmskiego Goleniów przejęły Prusy, które to widząc potencjał miasta zaczęły go odbudowywać. Powstały nowe przedmieścia, ratusz, spichlerze, szpitale, poczta, szkoła (obecnie SP-1). W 1830 miasto zostało połączone ze Szczecinem drogą, a w 1870 -koleją (Szczecin Dąbie). Kolejne połączenia kolejowe prowadziły do Gryfic, Wolina, Świnoujścia, Kołobrzegu, Maszewa. Duża część miasta miała już doprowadzoną kanalizację. Na przełomie XIX i XX wieku w mieście rozwinął się przemysł drzewny, głównie meblarski. W 1913 r. powstała fabryka mebli i więzienie. W okresie II wojny św. więzienie stało się miejscem pracy wielu niemieckich więźniów politycznych, polskich jeńców wojennych i robotników przymusowych. Po wojnie miasto na nowo się odradzało i powiększało swoje terytorium, a w 1954 r. zostało ponownie stolicą powiatu. Wybudowano nowe szkoły, domy kultury, parki, osiedla mieszkaniowe, dworzec autobusowy i kolejowy oraz międzynarodowy port lotniczy. Patrz: www.airport.com.pl
Powstały zakłady odzieżowe, fabryka opakowań blaszanych, wytwórnia prefabrykatów budowlanych, tartaki. Nadal rozwijał się przemysł drzewny, spożywczy, mleczarski, usługi i drobny przemysł. W 1987 na goleniowskim lotnisku gościł papież Jan Paweł II. Obecnie Goleniów stał się ośrodkiem Goleniowskiego Parku Przemysłowego. Zobacz TUTAJ i TUTAJ.
Goleniów jest też ważnym miejscem postoju pojazdów lokalnych firm transportowych, wożących mieszkańców miasta najczęściej do Szczecina.
Miasto leży skrzyżowaniu dróg krajowych nr 3 oraz 6, posiada obwodnice i ma wysoce rozwinięty węzeł komunikacyjny. Dogodne połączenia drogowe typu Szczecin- Świnoujście-Gdańsk czynią miasto bardzo atrakcyjnym dla inwestorów i turystów. Przez centrum Goleniowa przebiega również droga wojewódzka 113.
Obecnie trwa przebudowa, modernizacja i remont dworca autobusowego i kolejowego wraz z zapleczem, zatwierdzona została budowa przeprawy tunelowej przez Odrę Police-Święta łącząca Goleniów i Świętą z miastem Police i obwodnicą zachodnią Szczecina z przejściami granicznymi w Lubieszynie i Kołbaskowie.
Goleniów posiada swój własny hejnał. Posłuchaj TUTAJ.
Jak każde miasto ma i swój Herb, który przedstawia 2 żółte, odwrócone do siebie grzbietami półksiężyce oraz cztery białe gwiazdy na ciemnoniebieskim tle. Legenda głosi, że ów lustrzane odbicie księżyca i 2 gwiazd zobaczył książę Barnim I w wodzie w miejscu, w którym miał założyć Goleniów. Dawny herb Goleniowa związany był z jego tradycjami żeglarskimi i handlowymi oraz nawiązywał do położenia w Puszczy Goleniowskiej i przynależności do Pomorza. Przedstawiał on rzekę Inę, po której płynęła łódź, z której wyrastał dąb, na którym siedział czerwony gryf, symbol Pomorza. Obydwa herby można w Goleniowie oglądać po obu stronach wieżyczki, wkomponowanej w mury obronne nieopodal Bramy Wolińskiej.
Warto też wspomnieć o rzece Wiśniówce – rzeka matka Wiśniówka jest dopływem rzeki Iny, która przez tysiące lat była miejscem narodzin wielu gatunków ryb i minogów. Kilka wieków temu stała się jednak drogą wodną więc zaczęto ją przekształcać. Bogactwo Iny – łososie i trocie – zaczęły znikać, gdy koryto rzeki regulowano dla żeglugi, a jej dopływy zabudowywano młynami tuż przy ujściu. Wyjątkiem był młyn na Wiśniówce, który stanął kilometr od ujścia. Jeśli był to tylko przypadek to okazał się zbawienny w XXI wieku dla tych wędkarzy, którzy zaczęli zarybiać niewielką rzekę i chronić ryby. Pierwszy sezon ochrony zaowocował wzrostem liczby gniazd z 3 do 70. W szczycie tarła na 500-metrowym odcinku rzeki było aż 220 dorodnych ryb dochodzących do metra długości. Obecnie jest atrakcyjnym miejscem do wędkowania i organizowanych konkursów wędkarskich.
Na terenie miasta znajdują się żłobki, przedszkola, szkoły podstawowe, szkoły średnie, zawodowe, hotele, restauracje, drogerie, sklepy handlowe, zakłady pracy, szpital, przychodnie. Działa tu dom dla osób starszych, ZAZ, Pływalnia Fala, Goleniowski Dom Kultury, Biblioteka Publiczna, kino, Teatr Brama, który jest organizatorem najważniejszych wydarzeń kulturalnych w mieście. Obecnie Teatr Brama otrzymał nową siedzibą przy dworcu autobusowym i kolejowym. Szczegóły wydarzeń kulturalnych i historię powstania znajdziecie TUTAJ.
Obowiązkowym miejscem zwiedzania jest Ośrodek Dokumentacji Dziejów Ziemi Goleniowskiej „Żółty domek”. Jego siedzibą jest kamieniczka mieszczańska z 1864 r., która od charakterystycznej klinkierowej cegły popularnie nazywana jest "Żółtym Domkiem". Wewnątrz znajdziemy dwie wyodrębnione pracownie: informacji historycznej i współczesnej, które gromadzą opracowania i artykuły z zakresu historii Goleniowa, wspomnienia i relacje jego przedwojennych i powojennych mieszkańców, dokumenty oraz inne zabytki i pamiątki przeszłości.
Mieszkańcy Goleniowa chętnie przebywają z rodzinami na Plantach przy placu zabaw i siłowni. Uczęszczanym miejscem jest również Fontanna w centrum miasta przy której można zjeść przepyszne z własnego wyrobu desery lodowe.
Miasto jest także siedzibą Miejskiego Klubu Sportowego. Do ważniejszych klubów należą: klub kolarski, siatkówka kobiet i lekkoatletyka oraz piłka nożna. Od roku 1989 organizowana jest w mieście Goleniowska Mila Niepodległości. W Goleniowie wybudowano hale sportowe i boiska Orliki.
Miasto ma rozwinięty szlak rowerowy.
Goleniów jest także garnizonem wojskowym. Stacjonuje tu 2 pułk lotnictwa myśliwskiego KRAKÓW na lotniku Szczecin-Goleniów, a najbliższa jednostka wojskowa znajduje się w Glewicach i Mosty-Osiedle. Nad bezpieczeństwem miasta czuwa Policja, Gminna Straż Miejska, Straż Pożarna, Straż Więzienna, Pogotowie Ratunkowe, sanepid.
Zabytki z czerwonej cegły: Kościół Św. Katarzyny, Brama Wolińska, mury miejskie, spichlerz, Kościół św. Jerzego, ruiny kaplicy Św. Jerzego, szkoła podstawowa nr 1, budynek poczty, zakład karny, budynek sądu rejonowego.
Inne ciekawe miejsca: goleniowskie planty z Pomnikiem Niepodległości, wieża ciśnień obok szpitala, XIX-XX w.,kolejowa wieża wodna przy dworcu (1912) z szachulcową głowicą, Park im. Ignacego Jana Paderewskiego i dawny pałacyk myśliwski, obecnie budynek Nadleśnictwa Goleniów Park XXX w. z kamieniem pamięci poświęconym w 1995 r.
Warte uwagi: parki i lasy Puszczy Goleniowskiej, dolina rzeki Iny, na której organizowane są spływy kajakowe i główna ulica Konstytucji 3 Maja. Wzdłuż całej ulicy kwitną przepiękne wiśnie japońskie, które są ozdobą miasta w sezonie wiosenno-letnim.
Ciekawostki:
W okolicach Goleniowa i w samym Goleniowie w czasie kopania rowów na głębokości około 2 m natrafiono na złoża bursztynów. Z różnych źródeł dowiadujemy się, że nie jest to jedyne odkrycie i nie jedno skupisko.
Największy bursztyn - ważący ponad 9 kg, został odnaleziony 100 lat temu pod Kamieniem Pomorskim w miejscowości Rarwino (k. Goleniowa). Jakie okazy uda się wydobyć ze złoża pod Goleniowem, nie wiadomo.
Bursztyny odnajdywane w Polsce - także te spod Goleniowa - liczą 40 milionów lat i pochodzą z Morza Eoceńskiego, które zajmowało niemal cały obszar Polski.
Istniejące od starożytności wyjątkowe zainteresowanie bursztynem w obrocie handlowym sprzyjało rozwojowi kopalnictwa i jego pozyskiwaniu, głównie na wybrzeżu i pobrzeżu Bałtyku oraz wielu rejonach północno wschodniej Polski.
Wystąpienia bursztynu znane są z osadów paleogeńskich i czwartorzędowych. W osadach paleogenu bursztyn rozpoznany został głównie w utworach eocenu. Bursztynowe osady tego wieku stwierdzono w kilkunastu miejscach na różnych głębokościach.
Głębiej zalegające nagromadzenia w utworach holoceńskich stwierdzono otworami wiertniczymi na Równinie Goleniowskiej koło Szczecina, Równinie Słupskiej w pobliżu Słupska, Pobrzeżu Kaszubskim w okolicy Jastrzębiej Góry, Władysławowa, Pobrzeżu Gdańskim w rej. Gdańska oraz Wybrzeżu Staropruskim koło Braniewa. Sama wartość rynkowa kruszcu bursztynu za kilkaset gram, to kilkadziesiąt tys. złotych.
Kolejną ciekawostką jest zakup przez Urząd Marszałkowski w Szczecinie nowych hybrydowych pociągów kolorystycznie nawiązujących do regionu Pomorza Zachodniego, czyli bursztynów! Oba pociągi mają po 150 miejsc i są napędzane elektrycznie, mają też możliwość poruszania się po liniach niezelektryfikowanych. Łączny koszt zakupu 2 pociągów wyniósł 49,2 mln zł i będzie przemierzał trasy Szczecin Główny - Goleniów - Nowogard – Kołobrzeg – Koszalin.
I co najważniejsze, przez Goleniów przebiega najdłuższy odcinek gazociągu Baltic Pipe! Szczegóły TUTAJ
A dziś, czekamy na ukończenie prac modernizacji dworca głównego w Goleniowie.
Zapraszamy inwestorów do Goleniowa i okolic! www.goleniow.pl, bo jego atutem jest wysoce rozwinięty węzeł komunikacyjny, lokalizacja i wyodrębniony plac inwestycyjno-technologiczno-badawczo-rozwojowy!
Zapraszamy turystów do zwiedzania miasta!
Poznaj Goleniów -goleniow.e-mapa.net